Κατόπιν της αποκάλυψης του σκανδάλου των αυτοκινήτων με κινητήρες diesel της Volkswagen στα μέσα Σεπτεμβρίου 2015 και ενώ μέχρι τώρα έχουν δημοσιευθεί στην Ελλάδα και το εξωτερικό πληθώρα τεχνικών εκθέσεων, ανακοινώσεων, επίσημων και ανεπίσημων παραδοχών της κατασκευάστριας εταιρείας, δημόσιες τοποθετήσεις ιδιωτικών και κρατικών φορέων, εξαγγελίες εφαρμογής προγραμμάτων αποκατάστασης κλπ., ουδείς έχει μέχρι σήμερα εξηγήσει ή αποσαφηνίσει με ακρίβεια ποια είναι η ζημία που υπέστησαν και συνεχίζουν να υφίστανται οι απλοί καταναλωτές – ιδιοκτήτες των εν λόγω ελαττωματικών οχημάτων.
Εύλογα επομένως γεννώνται στους ιδιοκτήτες οχημάτων, που φέρουν (ή ενδέχεται να φέρουν) το παράνομο – ελαττωματικό λογισμικό, το λεγόμενο “σύστημα ανατολής” ή “defeatdevice”, που παραποιεί τις μετρήσεις ρύπων, τα ακόλουθα ερωτήματα:
- Ποια είναι η ζημία μου από την αγορά – χρήση του ελαττωματικού οχήματος;
- Τι δικαιώματα έχω κατά της VW και κάθε άλλης εμπλεκομένης εταιρείας ή τρίτου;
- Αξίζει να εμπλακώ σε μία δικαστική ή εξωδικαστική διαμάχη με την VW αξιώνοντας αποζημίωση;
Θα προσπαθήσουμε να δώσουμε όσο το δυνατόν πιο ολοκληρωμένες και ακριβείς απαντήσεις στα ανωτέρω πολύ εύλογα ερωτήματα.
➢ Ποια είναι η ζημία μου από την αγορά – χρήση του ελαττωματικού οχήματος;
Η ζημία των ιδιοκτητών και κατόχων ελαττωματικών οχημάτων, είτε αυτά έχουν ήδη πιστοποιηθεί ως φέροντα το παράνομο λογισμικό είτε ανήκουν στην ευρύτερη κατηγορία των πιθανώς φερόντων τέτοιου τύπου λογισμικό, χωρίζεται σε δύο μεγάλες κατηγορίες: (α) την υλική – οικονομική ζημία, και (β) την ηθική ζημία – βλάβη.
(α) Η υλική – οικονομική ζημία συνίσταται στην ελάττωση της περιουσιακής κατάστασης, ήτοι σε κάθε τι που ο εκάστοτε ιδιοκτήτης είτε ζημιώθηκε είτε πρόκειται με βεβαιότητα να ζημιωθεί στο μέλλον εξαιτίας της διατήρησης και της χρήσης του ελαττωματικού οχήματος. Χαρακτηριστικό και αναγκαίο στοιχείο της ζημίας αυτής αποτελεί το γεγονός ότι πρέπει να συνδέεται αιτιωδώς με το συγκεκριμένο ελάττωμα – παράνομο λογισμικό, ήτοι σε κάθε περίπτωση να μην είχε επέλθει εάν δεν υπήρχε το συγκεκριμένο ελάττωμα. Τέτοιου είδους υλικές – οικονομικές ζημίες είναι μεταξύ άλλων και οι ακόλουθες:
- μείωση της αξίας του οχήματος (αξίας μεταπώλησης),
- αύξηση τελών κυκλοφορίας βάσει των νέων – αυξημένων ρύπων του οχήματος,
- ενδεχόμενος αποκλεισμός του οχήματος από κατηγορίες με ευεργετική μεταχείριση (βλ. πράσινος δακτύλιος)
- άγνωστες επιπτώσεις που ενδέχεται να έχει στην λειτουργία του οχήματος η προσπάθεια αποκατάστασης των προβλημάτων, π.χ. μείωση ιπποδύναμης, αύξηση κατανάλωσης καυσίμου κ.α.
- άλλες.
(β) Η ηθική ζημία – βλάβη συνίσταται σε κάθε μη οικονομική ζημία που υπέστη ο ιδιοκτήτης ή κάτοχος του ελαττωματικού οχήματος, λόγω της εξαπάτησής του και της αγοράς ενός αντικειμένου – αγαθού υψηλής αξίας, το οποίο όμως δεν φέρει τις εκ κατασκευής και συμβατικώς συνομολογημένες ιδιότητες – χαρακτηριστικά. Τέτοιου είδους βλάβες είναι μεταξύ άλλων και οι ακόλουθες:
- προσβολή -βλάβη της προσωπικότητας λόγω της εξαπάτησης
- προσβολή – βλάβη της προσωπικότητας λόγω της περιβαλλοντικής ρύπανσης
- αγορά προϊόντος κατώτερου των προσδοκιών
- ταλαιπωρία από μη προγραμματισμένες επισκευές, κλπ.
- ανησυχία για τυχόν επιπτώσεις στη γενικότερη λειτουργία του οχήματος
- κλπ.
➢ Τι δικαιώματα έχω κατά της VW και κάθε άλλης εμπλεκομένης εταιρείας;
Οι ανωτέρω υφιστάμενες και μέλλουσες ζημίες, υλικές και άυλες, παρέχουν στον ιδιοκτήτη και κάτοχο ελαττωματικού οχήματος δικαίωμα αποζημίωσης κατά της κατασκευάστριας εταιρείας Volkswagen, αλλά και άλλων τυχόν εμπλεκομένων εταιρειών ή προσώπων. Κρίσιμος παράγοντας για την γένεση και διεκδίκηση των δικαιωμάτων αυτών θα αποτελέσει η στάση που θα τηρήσει η VW και το κατά πόσο θα επιτύχει την πλήρη αποκατάσταση του κρίσιμου ελαττώματος των οχημάτων, χωρίς παράλληλα να επηρεασθούν αρνητικά τα υπόλοιπα χαρακτηριστικά και η εν γένει λειτουργία τους. Σε περίπτωση που κάτι τέτοιο δεν καταστεί δυνατό, όπως πιθανολογείται μέχρι στιγμής, οι ιδιοκτήτες και κάτοχοι των ελαττωματικών οχημάτων θα έχουν το δικαίωμα να εγείρουν αγωγές αποζημίωσης, να απαιτήσουν την αποκατάσταση κάθε ζημίας τους, να απαιτήσουν την αποκατάσταση και επιδιόρθωση των οχημάτων τους έτσι ώστε να ανταποκρίνονται στις υπεσχημμένες κατασκευαστικές τους προδιαγραφές, ακόμα και να απαιτήσουν την αντικατάσταση των οχημάτων τους με άλλα, απαλλαγμένα από το παράνομο λογισμικό και με την ενδεδειγμένη λειτουργική τους κατάσταση, να απαιτήσουν αναστροφή της σύμβασης αγοράς του οχήματος τους με επιστροφή των χρημάτων που κατέβαλαν, κλπ.
➢ Αξίζει να εμπλακώ σε μία δικαστική ή εξωδικαστική διαμάχη με την VW;
Δεδομένης της μεγάλης αξίας του εν προκειμένω ελαττωματικού αντικειμένου – προϊόντος, ήτοι των εμπλεκομένων αυτοκινήτων, αλλά και του σημαντικού βαθμού υπαιτιότητας που βαραίνει την κατασκευάστρια εταιρεία VW, πράγματι αξίζει και έχει ευλόγως σημαντικότατες πιθανότητες επιτυχίας η επιδίωξη αποκατάστασης των ζημιών – βλαβών που προξενήθηκαν σε όλα τα επίπεδα λόγω της αγοράς και της χρήσης ενός οχήματος που φέρει το παράνομο – ελαττωματικό λογισμικό. Αυτό πράττουν άλλωστε ήδη πολλοί ιδιοκτήτες και χρήστες οχημάτων στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ. Επειδή όμως κάθε περίπτωση είναι ξεχωριστή, οι ιδιοκτήτες ελαττωματικών οχημάτων θα πρέπει εφόσον το επιθυμούν να επικοινωνήσουν με ένα εξειδικευμένο στα θέματα αυτά δικηγορικό γραφείο, προκειμένου να γίνει ακριβής και πλήρης εκτίμηση των ζημιών τους και να εξευρεθούν περαιτέρω οι αποδοτικότεροι μέθοδοι δικαστικής ή εξώδικής διεκδίκησης των δικαιωμάτων τους.
Οι ιδιοκτήτες πετρελαιοκίνητων οχημάτων του ομίλοι VW μπορούν να ελέγξουν εάν το όχημά τους επηρεάζεται από το επίμαχο λογισμικό που προκαλεί αποκλίσεις στις τιμές εκπεμπόμενων ρύπων, χρησιμοποιώντας τον αριθμό πλαισίου του οχήματός τους στις παρακάτω διευθύνσεις:
http://info.volkswagen.com/gr/el/home.html?tab=check-own-car (Volkswagen)
http://microsites.audi.com/servicecampaigns/el-gr/index.html (Audi)
